Produced by Andrew Sly with thanks to Odd Tangerud for his
continuing assistance in preparing his Ibsen translations
for Project






HENRIK IBSEN

ETA EYOLF

(LILLE EYOLF)

(1894)

Dramo en tri aktoj

Tradukis
Odd Tangerud

Eldono 1997

Jec Scandinavia a/s

Postboks 28, N -
3401 Lier

Tlf.. 32 85 50 03. Fax. 32 85 50 82

ISBN 82-91707-58-8




ETA EYOLF


ROLOJ:

ALFRED ALLMERS, bienulo, literaturisto, iama pohora instruisto.
Sinjorino RITA ALLMERS, lia edzino.
EYOLF, ilia infano; naŭ jarojn aĝa.
Fraŭlino ASTA ALLMERS, pli juna duonfratino de Alfred.
Inĝeniero BORGHEJM.
RATO-FRAŬLINO.


(La okazaĵoj trovas lokon en la bieno de _Allmers_ ĉe la fjordo,
kelkajn mejlojn de la urbo.)




UNUA AKTO


(Bela, riĉe ekipita ĝardena ĉambro. Multaj mebloj, floroj,
plantoj. En la fono malfermitaj vitraj pordoj al verando. Vasta
elvido super la fjordon. Arbarkovritaj montetoj fore. Sur ambaŭ
flankaj muroj estas pordoj; tiu dekstre estas duobla pordo kaj iom
pli malantaŭa. Antaŭe dekstre estas sofo kun opaj kusenetoj kaj
kovriloj. Seĝoj kaj malgranda tablo ĉe la sofoangulo. Antaŭe
maldekstre estas pli granda tablo kun apogseĝoj ĉirkaŭe. Sur la
tablo staras kofreto. Estas frua somermateno en varma sunvetero.)

(_Sinjorino Rita Allmers_ staras apud la tablo, kun la dorso
dekstren, elprenante el la kofreto. Ŝi estas bela, iom granda,
ŝvelbrusta, blonda sinjorino de proksimume 30 jaroj. Vestita en hela
matenrobo.)

(Iom poste _fraŭlino Asta Allmers_ envenas tra la pordo dekstre,
vestita en helbruna somerkostumo kun ĉapelo, jako kaj sunŝirmilo.
Sub la brako ŝi havas sufiĉe grandan, ŝlositan tekon. Ŝi estas
svelta, mezalta, kun malhelaj haroj kaj profundaj, seriozaj okuloj.
25 jara.)

ASTA

(enveninta tra la pordo) Bonan matenon, kara Rita.

RITA

(turnas la kapon kaj kapsignas al ŝi) Jen, — ĉu estas vi, Asta!
Ĉu vi tiel frue venas el la urbo? Tiom foren al ni?

ASTA

(metas la vestaĵojn sur seĝon apud la pordo) Jes, mi havis eĉ ne
momentan kvieton. Ŝajnis al mi, ke mi nepre _devis_ iri ĉi tien kaj
vidi etan Eyolf hodiaŭ. Kaj ankaŭ vin. (metas la tekon sur la
tablon ĉe la sofo) Kaj mi veturis per la vaporŝipo.

RITA

(ridetas al ŝi) Kaj surborde vi eble renkontis iun aŭ alian bonan
amikon? Tiel hazarde, mi pensas.

ASTA

(trankvile) Ne, mi tute ne renkontis iun konatulon. (rigardas en la
kofreton) Sed, Rita, — kio do tio estas?

RITA

(daŭre elpakas) La valizo de Alfred. Ĉu vi ne rekonas ĝin?

ASTA

(ĝoja, proksimiĝas) Ĉu! Alfred revenis hejmen?

RITA

Jes, imagu, — li venis tute neatendite per la nokta trajno.

ASTA

Ho, do estis _tio_, kion mi sentis! Estis _tio_, kio tiris min ĉi
tien! — Kaj li nenion skribis antaŭe? Eĉ ne poŝtkarton?

RITA

Eĉ ne unu vorton.

ASTA

Eĉ ne telegrafis?

RITA

Jes, horon antaŭ ol li venis. Tute mallonge kaj malvarme. (ridas)
Ĉu ne kutimas al li, Asta?

ASTA

Jes ja. Ĉion li faras tiel senemocie.

RITA

Sed des pli ĝuinde estis, kiam mi havis lin reen.

ASTA

Jes, mi ja komprenas.

RITA

Eĉ dek kvar tagojn antaŭ ol mi atendis lin!

ASTA

Kaj li fartas bone? Ne deprimata?

RITA

(fermas la kofreton kaj ridetas al ŝi) Li aspektis kvazaŭ
transformita, kiam li envenis tra la pordo.

ASTA

Kaj eĉ ne laca, ĉu?

RITA

Jes, laca mi kredas ke li vere estis. Sufiĉe laca, jes. Sed, la
kompatindulo, li ja iris piede preskaŭ la tutan vojon.

ASTA

Kaj la aero inter la altaj montoj certe estis iom akra por li.

RITA

Ne, tion mi vere ne opinias. Mi aŭdis lin tusi eĉ ne unu fojon.

ASTA

Jen, vi vidu! Do estis tamen bone, ke la kuracisto decidigis lin fari
tiun ekskurson.

RITA

Jes, nun, kiam ĝi fine estas finita, jen —. Sed komprenu, ke estis
terura tempo por mi, Asta. Pri tio mi neniam volis paroli. Kaj vi ja
malofte vizitis min —

ASTA

Jes, eble ne estis juste de mi. Sed —

RITA

Nu, nu, nu, — vi havas ja la lernejon tie en la urbo. (ridetas)
Kaj nia vojkonstruisto — li estis ja forvojaĝinta, ankaŭ li.

ASTA

Ho, lasu nun tion, Rita!

RITA

Nu ja do. Ni lasu la vojkonstruiston. — Sed kiom mi sopiris por
Alfred! Tia malpleneco! Forlasita, en dezerto! Hu, aspektis kvazaŭ
iu estus enteriĝinta en la domo —!

ASTA

Nu, bona Dio, — nur ses aŭ sep semajnojn —

RITA

Jes, sed memoru, ke Alfred neniam antaŭe estis for de mi. Eĉ ne
tagnokton. Neniam en ĉiuj tiuj dek jaroj —

ASTA

Ne, sed tial mi opinias, ke vere ne tro frue estis, ke li ĉi-jare
iom elvenis. Li devus fari montaran ekskurson ĉiun someron. Tion li
estus devinta.

RITA

(duone ridetante) Ak do, vi facile parolas, vi. Se mi estus tiom —
tiom saĝa kiel vi, mi eble lasus lin libera pli frue — eble. Sed
ŝajnis al mi, ke mi ne povis, Asta! Aspektis al mi, kvazaŭ mi
neniam plu revidus lin. Ĉu vi _tion_ ne komprenas?

ASTA

Ne. Sed eble estas pro tio, ke mi mem havas neniun por perdi.

RITA

(kun ŝercema rideto) Vere neniun — ĉu?

ASTA

Ne laŭ mia scio. (interrompante) Sed diru, Rita, — kie estas
Alfred? ĉu li ankoraŭ dormas?

RITA

Ho, ne. Li ellitiĝis same frue hodiaŭ, kiel li kutimas.

ASTA

Nu, kaj do li verŝajne ne estis tro laca.

RITA

Jes, ĉi-nokte. Kiam li venis. Sed nun li havis Eyolf ene ĉe si pli
ol unu horon.

ASTA

La kompatinda, eta, pala knabo! Ĉu li nun denove komencu lernadi kaj
lernadi?

RITA

(levante la ŝultrojn) Vi scias, ke estas kiel Alfred deziras.

ASTA

Jes, sed mi opinias, ke vi devus tion kontraŭstari, Rita.

RITA

(iom senpacienca) Ne, — kiel do vi pensas, — en tio mi vere ne
povas min enmiksi. Tiujn rilatojn Alfred pli bone komprenas ol
mi. — Kaj pri kio vi opinias ke Eyolf sin okupigu? Li ja ne povas
ĉirkaŭkuri kaj ludi, li, — kiel aliaj infanoj.

ASTA

(decidite) Mi parolu kun Alfred pri tio ĉi.

RITA

Jes, kara, tion faru. — Nu, jen vidu —

(_Alfred Allmers_, en somerkostumo, permane kondukante _Eyolf_,
envenas tra la pordo maldekstre. Li estas svelta, belstatura viro de
36–37 jaroj, kun plaĉaj okuloj, maldensa hararo kaj barbo. Lia
vizaĝo aspektas serioze kaj penseme. — _Eyolf_ havas vestaĵon de
fasono kiel uniformo kun oraj ŝnuroj kaj leonbutonoj. Li lamas kaj
havas lambastonon sub la maldekstra brako. La gambo estas lama. Li
estas malaltkreska, aspektas malsane, sed havas belajn, saĝajn
okulojn.)

ALLMERS

(lasas _Eyolf_; ĝoja aliras kaj donas al _Asta_ ambaŭ
manojn) Asta! Karega Asta! Jen vi ĉi tie en nia forejo! Kaj ke mi
baldaŭe vin vidus!

ASTA

Ŝajnis al mi ke mi devus —. Bonvenon ree hejmen!

ALLMERS

(agitas ŝiajn manojn) Dankon.

RITA

Ĉu li ne aspektas admirinde?

ASTA

(fiksrigardas lin) Aminde! Vere aminde! Kun brilaj okuloj! Nu, do vi
certe multe skribis dumvoje. (ĝoje ekkriante) Ĉu eble la tuta
libro estas preta, Alfred?

ALLMERS

(ŝultrotiras) La libro —? Ho, _ĝi_ —

ASTA

Jes, mi imagis, ke por vi pli facile fariĝus, kiam vi elvenus.

ALLMERS

Tion ankaŭ mi opiniis. Sed vidu, — fariĝis tute alie, kara. Mi
vere eĉ ne skribis linion en la libro.

ASTA

Vi ne skribis —!

RITA

Nu tiel! Mi ne komprenis, kial la amaso da papero kuŝas netuŝita
en la valizo.

ASTA

Sed, kara Alfred, pri kio vi do okupiĝis dum tiu longa tempo?

ALLMERS

(ridetas) Nur promenadis kaj pensis kaj pensis kaj pensis.

RITA

(metas sian brakon ĉirkaŭ lian ŝultron) Iomete pensis pri tiuj,
kiuj hejme sidis?

ALLMERS

Jes, kompreneble. Eĉ multe. Ĉiun opan tagon.

RITA

(lasas lin) Nu, do ĉio estas ja en bona ordo.

ASTA

Sed nenion skribis en la libro? Kaj tamen vi jen povas aspekti tiom
ĝoja kaj kontenta? Tia vi ne alie kutimas esti. Ne kiam la laboro
estas peza, mi opinias.

ALLMERS

Jen vi pravas. Ĉar mi vere estis stulta antaŭe, komprenu. La
pensado, _ĝi_ entenas la plej bonan en la homo. Kio skribiĝas sur
la paperon, ne multe taŭgas.

ASTA

(ekkriante) Ne multe taŭgas!

RITA

(ridas) Sed ĉu vi freneziĝus, Alfred!

EYOLF

(fideme suprenrigardas al li) Ho jes, paĉjo, — kion _vi_ skribas,
tio taŭgas.

ALLMERS

(ridetas kaj glittuŝas liajn harojn) Ja, ja, ĉar _vi_ tion diras,
do —. Sed kredu min, — iu venos poste, kiu eĉ pli taŭgos.

EYOLF

Kaj kiu li do estus? Ho, diru!

ALLMERS

Paciencu. Li certe venos kaj prezentos sin.

EYOLF

Kaj kion do vi jen faros?

ALLMERS

(serioze) Tiam mi denove iros en la montaron —

RITA

Fi, hontu, Alfred!

ALLMERS

— supren sur la altejojn kaj la altajn vastejojn.

EYOLF

Paĉjo, ĉu vi ne kredas, ke mi baldaŭ estos tiom forta, ke mi povos
akompani vin?

ALLMERS

(dolorige tuŝata) Ho jes, eble, mia knabeto.

EYOLF

Ĉar al mi aspektas tiom grande, ke ankaŭ mi povus grimpi la
montojn.

ASTA

(deturnante) Jen, kiel bela kaj belvestita vi estas hodiaŭ, Eyolf!

EYOLF

Jes, ĉu ne, onklino?

ASTA

Jes ja. Ĉu estas pro paĉjo, ke vi metis la novajn vestaĵojn?

EYOLF

Jes, mi petis panjon pri tio. Ĉar mi volis ke paĉjo vidu min tia.

ALLMERS

(mallaŭte al _Rita_) Vi ne devus doni al li tian kostumon.

RITA

(mallaŭte) Ho, li tiom longe petegis min. Ege petis. Li ne lasis
min en paco.

EYOLF

Kaj aŭdu, paĉjo, — Borghejm aĉetis al mi pafarkon. Kaj ankaŭ
trejnigis min pafi.

ALLMERS

Jen, jes, vere estas io por vi, Eyolf.

EYOLF

Kaj kiam li venontfoje revenos, mi ankaŭ petos lin instrui al mi
naĝi.

ALLMERS

Naĝi! Ho, sed kial vi do tion volas!

EYOLF

Jes, ĉar ĉiuj knaboj malsupre sur la marbordo, ili scipovas naĝi.
Estas nur mi, kiu ne scipovas.

ALLMERS

(kortuŝita, metas la brakojn ĉirkaŭ lin) Estas permesite lerni
ĉion kion vi volas! Ĉion kion vi mem deziras lerni.

EYOLF

Jes, ĉu vi scias kion mi pleje deziras, paĉjo?

ALLMERS

Nu? Diru?

EYOLF

Pleje mi deziras lerni fariĝi soldato.

ALLMERS

Ho, eta Eyolf, estas multaj aliaj okupoj, kiuj estas pli bonaj ol
tiu.

EYOLF

Jes, tamen kiam mi estos granda, tiam mi ja devas esti soldato.