Kaj kiam mi
rigardas lin, mi vidas ke li estas blanka kiel kreto en la vizaĝo.
Li komencas tiri kaj ŝiri la gazeton en mil pecojn. Sed tion li
faris tute silente, silente.

ELLIDA
Li nenion diris? Li ne parolis?

LYNGSTRAND
Ne tuj. Sed iom post iom li kvazaŭ parolis al si mem: Edziniĝis.
Kun alia viro. Dum mi estis for.

ELLIDA
(fermas la okulojn kaj diras mallaŭte) Tion li diris?

LYNGSTRAND
Jes. Kaj imagu, -- li tion diris en bona norvega. Li certe facile
lernis fremdajn lingvojn, tiu viro.

ELLIDA
Kaj poste? Kio okazis poste?

LYNGSTRAND
Jes, jen sekvas tio stranga, kion mi neniam en la mondo forgesos.
Ĉar li aldonis, -- ankaŭ tio silente: -- Sed mia ŝi estas, kaj mia
ŝi fariĝu. Kaj min ŝi sekvu, eĉ se mi venu hejmen por serĉi ŝin
kiel droninta viro el la nigra maro.

ELLIDA
(verŝas al si akvon. Ŝia mano tremas.) Puh, -- kiel preme varme
estas hodiaŭ --

LYNGSTRAND
Kaj tion li diris per tia vola forto, ke ŝajnis al mi ke li estas
viro por tion plenumi.

ELLIDA
Ĉu vi scias -- pri la sorto de tiu viro?

LYNGSTRAND
Ho, sinjorino, li certe ne plu vivas.

ELLIDA
(rapide) Kial vi tion opinias!

LYNGSTRAND
Jes, ĉar ni ja poste pereis en la Angla Kanalo. Mi sukcesis trovi
lokon en la granda savboato kun la ŝipestro kaj kvin aliaj. La
direktisto prenis la malantaŭan boateton. Lin sekvis la usonano kaj
iu alia.

ELLIDA
Kaj de ili oni nenion plu aŭdis?

LYNGSTRAND
Ne, nenion, sinjorino. Mia bonfaranto ĵus skribis tion en letero.
Sed ĝuste tial mi multe ŝatus fari artaĵon pri tio. La malfidelan
maristedzinon mi vive bildigas antaŭ mi. Kaj ankaŭ la venĝanto,
kiu dronis, sed tamen revenas hejmen el la maro. Mi vidas ambaŭ tute
klare.

ELLIDA
Ankaŭ mi. (ekstaras) Venu, -- ni eniru. Aŭ prefere malsupren al
Wangel! Estas ja preme varme. (Ŝi iras el la laŭbo.)

LYNGSTRAND
(kiu ankaŭ ekstaris) Mi nun dankas pro la akcepto. Mi ja nur farus
viziteton pro la datreveno.

ELLIDA
Nu, kiel vi preferas. (etendas al li la manon) Adiaŭ,
kaj dankon pro la floroj.

(_Lyngstrand_ salutas kaj eliras maldekstren tra la barilpordo.)

ARNHOLM
(proksimiĝas al _Ellida_) Mi ja vidas, ke tio ĉi kore tuŝis vin,
kara sinjorino Wangel.

ELLIDA
Ho jes, vi povas ja esprimi vin tiel, kvankam --

ARNHOLM
Sed funde ne estas io alia ol vi devus atendi.

ELLIDA
(rigardas lin surprize) Atendi!

ARNHOLM
Jes, ŝajnas al mi.

ELLIDA
Atendi ke iu povus reveni --! Tiel reveni!

ARNHOLM
Sed pro Dio --! Ĉu estas la marista fablo de tiu freneza skulptisto
--?

ELLIDA
Ho, kara Arnholm, eble li ne tamen estas tiel freneza.

ARNHOLM
Do estas tiu babilaĵo pri tiu morta viro, kiu tiel skuis vin? Kaj
mi, kiu kredis, ke --

ELLIDA
Kion vi kredis?

ARNHOLM
Kompreneble mi kredis, ke estis nur ŝajnigo de vi. Ke vi
ĉagreniĝis, ĉar vi malkovris, ke oni sekrete solenis familian
memoron. Ke via edzo kaj liaj infanoj vivas en vivo de memoroj, en
kiu vi ne partoprenas.

ELLIDA
Ho, ne, ne. Estu pri tio kiel estas. Mi ne rajtas postuli mian edzon
sole por mi mem.

ARNHOLM
Ŝajnas al mi, ke vi tamen rajtas.

ELLIDA
Jes. Sed mi ne rajtas. Jen la afero. Ankaŭ mi vivas en io, -- al kio
la aliaj estas eksteraj.

ARNHOLM
Vi! (pli mallaŭte) Ĉu estas komprenende, ke --? Vi -- Vi do ne
amas vian edzon!

ELLIDA
Ho jes, jes, -- el mia tuta animo mi nun amas lin! Ĝuste tial tio
ĉi estas tiel terura, -- tiel nekomprenebla, -- tiel neimagebla, --!

ARNHOLM
Vi nun konfidu viajn ĉagrenojn tute kaj senrezerve al mi! Vi volas,
ĉu, sinjorino Wangel?

ELLIDA
Mi ne povas, kara amiko. Almenaŭ ne nun. Eble poste.

(_Bolette_ venas sur la verandon kaj iras malsupren en la ĝardenon.)

BOLETTE
Nun patro venas el la oficejo. Ĉu ni do ne devus sidiĝi en la
ĝardena ĉambro?

ELLIDA
Jes, ni faru.

(_Wangel_, en ŝanĝita vestaĵo, venas kune kun _Hilde_ de
maldekstre de malantaŭ la domo.)

WANGEL
Jen, jen! Mi estas libera kaj preta! Nun gustos bone glaso da io
malvarmeta.

ELLIDA
Atendu iomete. (Ŝi iras en la laŭbon kaj serĉas la bukedon.)

HILDE
Ho, vidu, vidu! La belajn florojn! De kie vi ricevis ilin?

ELLIDA
Mi ricevis ilin de skulptisto Lyngstrand, mia kara Hilde.

HILDE
(ekmiras) De Lyngstrand?

BOLETTE
(maltrankvila) Ĉu Lyngstrand venis -- denove?

ELLIDA
(kun rideto) Jes. Li venis kun tiu ĉi. Okaze de la datreveno, vi
komprenas.

BOLETTE
(ekrigardas al _Hilde_) Ah --!

HILDE
(murmuras) La besto!

WANGEL
(embarasita, al _Ellida_) Hm. Jes, vi ja vidas --. Mi diru al vi,
mia kara, bona, benita Ellida --

ELLIDA
(interrompas) Venu nun, knabinetoj! Kaj ni metu miajn florojn en
akvon kune kun la aliaj. (Ŝi supreniras sur la verandon.)

BOLETTE
(mallaŭte al _Hilde_) Ho, ŝi do tamen estas ĝentila.

HILDE
Simiaĵoj! Ŝi nur volas intimiĝi kun patro.

WANGEL
(supre sur la verando, premas la manon de _Ellida_) Dankon --
dankon! Koran dankon pro tio ĉi, Ellida!

ELLIDA
(ordigas la florojn) Nu do, -- ĉu ne ankaŭ mi estu kune kun vi por
-- por honori la datrevenon de patrino?

ARNHOLM
Hm --.

(Li supreniras al _Wangel_ kaj _Ellida_. _Bolette_ kaj _Hilde_ restas
en la ĝardeno.)




DUA AKTO


(Supre sur "La Videjo", arbustkovrita altaĵo malantaŭ la urbo. Iom
malantaŭe staras ŝtonstako kaj ventomontrilo. Grandaj ŝtonoj por
sidejoj kuŝas ĉirkaŭ la ŝtonstako kaj en la antaŭo. Profunde en
la malantaŭo vidiĝas la ekstera fjordo kun insuloj kaj promontoroj.
La granda maro ne vidiĝas. Estas duonhela somernokto. Flaveruĝa
lumeto en la aero kaj sur la montopintoj fore. Kvartona kantado
aŭdiĝas de malsupre en la deklivo dekstre.)

(_Junaj homoj_ el la urbo, _gesinjoroj_, venas pare de dekstre, kaj
en intima konversacio iras preter la ŝtonstako kaj elen maldekstre.
Iom poste venas _Ballested_ kiel gvidanto por grupo da eksterlandaj
geturistoj. Li estas ŝarĝita de ŝaloj kaj vojaĝsaketoj.)

BALLESTED
(montras supren per la bastono) Sehen Sie, meine Herrschaften, --
dort fore liegt eine andere altaĵo. Das willen wir ankaŭ besteigen
und so herunter --

(Li daŭrigas angle kaj gvidas la grupon maldekstren.)

(_Hilde_ venas rapide supren la deklivon dekstre, haltas kaj rigardas
malantaŭen. Iom poste venas _Bolette_ la saman vojon.)

BOLETTE
Sed, kara, kial ni forkuru de Lyngstrand?

HILDE
Ĉar mi ne eltenas iri tiel malrapide en la deklivoj. Vidu, -- vidu,
kiel li rampas supren.

BOLETTE
Ho, vi ja scias kiel malsana li estas.

HILDE
Ĉu vi opinias, ke estas tre danĝere?

BOLETTE
Jes, mi opinias.

HILDE
Li ja vizitis patron posttagmeze. Mi dezirus scii kion patro pensas
pri li.

BOLETTE
Patro diris al mi, ke estas malmoliĝo en la pulmo, -- aŭ io tia. Li
ne vivos longe, diris patro.

HILDE
Ĉu tion li diris! Imagu, -- ĝuste kion mi pensis.

BOLETTE
Sed pro Dio, vi nenion rimarkigu.

HILDE
Ho, kial vi tiel pensas. (duonlaŭte) Jen vidu, -- nun Hans fine
krablis al la supro. Hans --. Ĉu ne ŝajnas al vi, ke oni povas
vidi, ke li nomiĝas Hans?

BOLETTE
(flustras) Estu bonkonduta! Mi konsilas!

(_Lyngstrand_ venas de dekstre kun sunŝirmilo en la mano.)

LYNGSTRAND
Mi petas pardonon al la fraŭlinoj, ĉar mi ne povis iri same rapide
kiel vi.

HILDE
Ĉu vi eĉ ekhavis sunŝirmilon?

LYNGSTRAND
Ĝi apartenas al via patrino. Ŝi diris ke mi uzu ĝin kiel bastonon.
Ĉar mi neniun kunportis.

BOLETTE
Ĉu ili daŭre estas tie malsupre? Patro kaj la aliaj?

LYNGSTRAND
Jes. Via patro iris en la gastejon. La aliaj sidas ekstere
aŭskultante la muzikon. Sed poste ili volas supreniri, diris via
patrino.

HILDE
(lin rigardante) Vi nun estas sufiĉe laca.

LYNGSTRAND
Jes, nun ŝajnas al mi, ke mi estas iomete laca. Mi pensas ke estas
pli bone sidi tempeton.

(Li eksidas sur ŝtono antaŭe dekstre.)

HILDE
(staras antaŭ li) Ĉu vi scias, ke poste okazos dancado malsupre
sur la muzikejo?

LYNGSTRAND
Jes, mi aŭdis paroli pri tio.

HILDE
Vi certe ŝatas danci, ĉu ne?

BOLETTE
(kiu plukas floretojn inter la erikoj) Ho, Hilde, -- lasu nun
Lyngstrand regajni la spiron.

LYNGSTRAND
(al _Hilde_) Jes, fraŭlino, mi volus danci -- se mi povus.

HILDE
Ĉu? Vi do neniam lernis?

LYNGSTRAND
Ankaŭ tion ne. Sed pri _tio_ mi ne pensis. Mi aludis ĉar mi ne
povas pro la brusto.

HILDE
Pro tiu difekto, kiel vi diras?

LYNGSTRAND
Jes, estas tial.

HILDE
Ĉu vi multe ĉagreniĝis pro tiu difekto?

LYNGSTRAND
Ho ne, tion mi ne povas diri. (ridetas) Ĉar estas pro tio,
ke ĉiuj homoj estas ĝentilaj kaj afablaj kaj eĉ bonfarantaj
al mi, mi kredas.

HILDE
Jes, kaj ĝi ja ne estas danĝera.

LYNGSTRAND
Ne, ĝi tute ne estas danĝera. Tion mi komprenas laŭ via patro.

HILDE
Kaj vi ja saniĝos tuj kiam vi forvojaĝos.

LYNGSTRAND
Jes ja. Tiam mi saniĝos.

BOLETTE
(kun floroj) Jen, sinjoro Lyngstrand, -- metu tiujn ĉi en la
butontruon.

LYNGSTRAND
Ho, mil dankojn, fraŭlino! Estas ja tro ĝentile de vi.

HILDE
(rigardas malsupren dekstren) Jen ili venas sur la vojo.

BOLETTE
(Ankaŭ ŝi rigardas malsupren.) Se ili nur sciu kie ili flankeniru.
Ne, nun ili prenas eraran vojon.

LYNGSTRAND
(ekstaras) Mi kuros malsupren al la turniĝo kaj voku al ili.

HILDE
Tiam vi devas tre laŭte krii.

BOLETTE
Ne, vi ne devas. Vi denove fariĝos laca.

LYNGSTRAND
Ho, malsupren estas facile.

(Li eliras dekstren.)

HILDE
Jes, malsupren, jes. (postrigardas lin) Nun li eĉ saltas! Kaj li
ne memoras, ke poste li devas supreniri.

BOLETTE
Kompatindulo --.

HILDE
Se Lyngstrand proponus geedziĝon al vi, ĉu vi lin akceptus?

BOLETTE
Ĉu vi freneziĝis?

HILDE
Ho, mi ja pensas, ke se li ne havus tiun difekton. Kaj se li ne
baldaŭ estus mortanta. Ĉu vi _tiam_ akceptus lin?

BOLETTE
Mi opinias, ke estus pli bone ke _vi_ prenus lin.

HILDE
Ho certe ne. Li ja nenion posedas. Li eĉ ne havas sufiĉe por
vivteni sin.

BOLETTE
Kial vi do okupiĝas tiel multe pri li?

HILDE
Ho, tion mi ja nur faras pro tiu difekto.

BOLETTE
Mi tute ne rimarkis, ke vi kompatas lin pro _tio_.

HILDE
Ne, mi eĉ ne faras. Sed estas tiel tente.

BOLETTE
Kio?

HILDE
Rigardi lin, kaj igi lin rakonti, ke ne estas danĝere.