Ĉu vi ne faris?

REBEKKA

Ŝi eble komprenis min tiel, mi pensas.

ROSMER

Nu ja, — kaj por via volo ŝi klinis sin en ĉiuj aferoj. Kaj ŝi
cedis la lokon. (eksaltas) Kiel povis — kiel povis vi daŭrigi tiun
teruran ludon!

REBEKKA

Mi opiniis, ke estas elekto inter du vivoj, Rosmer.

KROLL

(severe kaj aŭtoritate) Vi ne rajtis fari tian elekton!

REBEKKA

(impete) Sed ĉu vi opinias, ke mi agadis kun malvarma, ruza animo!
Mi ne estis tia, en tiu tempo, kiel nun, rakontante kio okazis. Kaj
estas ja du specoj de volo en homo, mi pensas! Mi volis forigi Beate.
Iel. Sed mi neniam kredis, ke okazus. Ĉe ĉiu paŝo, kiun mi
kuraĝis fari antaŭen, estis kvazaŭ io kriis en mia interno: Nun ne
pluen! Eĉ ne paŝon pluen! — Kaj tamen mi ne _povis_ ĉesi. Mi
_devis_ provi iometon ankoraŭ. Nur iometon. Kaj iomete pli — kaj
ĉiam iomete pli. Kaj fine _okazis_. — Estas tiel, ke tiaĵo okazas.
(mallonga paŭzo)

ROSMER

(al Rebekka) Kiel vi opinias, ke poste okazos por _vi_? Post tio ĉi?

REBEKKA

Por mi povos okazi kio ajn. Ne multe gravas.

KROLL

Neniu vorto indikante penton. Vi eble neniun sentas?

REBEKKA

(malvarme, repuŝante) Pardonu, sinjoro rektoro, — tio estas afero,
kiu ne rilatas al aliuloj. Ĝin mi prizorgos mem.

KROLL

(al _Rosmer_) Kaj kun tiu virino vi vivas sub la sama tegmento. En
intima rilato. (rigardas al la portretoj) Ho, — tiuj, kiuj forpasis,
— nun ili estus vidantaj!

ROSMER

Vi iros al la urbo, ĉu?

KROLL

(prenas sian ĉapelon) Jes. Plej eble frue.

ROSMER

(ankaŭ li prenas sian ĉapelon) Mi do akompanos vin.

KROLL

Vi volas! Jes mi pensis, ke ni ne estus vin tute perdintaj.

ROSMER

Venu do, Kroll! Venu do!

(Ambaŭ eliras tra la antaŭĉambro sen rigardi al _Rebekka_. Iom
poste _Rebekka_ iras singardeme al la fenestro kaj elrigardas inter
la floroj.)

REBEKKA

(parolas duonlaŭte al si mem) Ne trans la ponton, eĉ ne hodiaŭ.
Iras supre. Neniam transvenas la akvofalon. Neniam. (iras de la
fenestro) Nu ja! (aliras kaj tiras la sonorilŝnuron)

(Post iom _sinjorino Helseth_ envenas de dekstre.)

SINJORINO HELSETH

Kio estas, fraŭlino?

REBEKKA

Sinjorino Helseth, bonvolu serĉi mian valizon de la subtegmento.

SINJORINO HELSETH

La valizon?

REBEKKA

Jes, la bruna valizo el foka felo, kiel vi scias.

SINJORINO HELSETH

Nu ja. Sed Dio gardu min, — ĉu la fraŭlino volas vojaĝi?

REBEKKA

Jes, — nun mi volas vojaĝi, sinjorino Helseth.

SINJORINO HELSETH

Kaj tiel subite kaj tuje!

REBEKKA

Tuj kiam mi pakis.

SINJORINO HELSETH

Nun mi neniam aŭdis tiaĵon! Sed la fraŭlino certe revenos, mi
scias?

REBEKKA

Mi neniam plu revenos.

SINJORINO HELSETH

Neniam! Sed, bona Dio, kiel estos ĉi tie en Rosmersholm, kiam
fraŭlino West ne plu ĉeestas? Nun estis ja tiel bone kaj afable por
la pastoro.

REBEKKA

Jes, sed hodiaŭ mi timiĝis, sinjorino Helseth.

SINJORINO HELSETH

Timiĝis! Jeĉjo, pro kio?

REBEKKA

Jes, aspekte mi kaptis videton de blankaj ĉevaloj.

SINJORINO HELSETH

De blankaj ĉevaloj! Meze en taglumo!

REBEKKA

Ho, ili elkuras kaj frue kaj malfrue, — la blankaj ĉevaloj en
Rosmersholm. (ŝanĝas temon) Nu, — do pri la valizo, sinjorino
Helseth.

SINJORINO HELSETH

Jes ja. La valizo.

(Ambaŭ eliras dekstre.)




KVARA AKTO


(La sidĉambro en _Rosmersholm_. Estas malfrua vespero. Lampo kun
ŝirmilo super lumas sur la tablo. _Rebekka West_ staras apud la
tablo pakante kelkajn aĵetojn en valizon. Ŝiaj mantelo, ĉapelo kaj
la blanka kroĉaĵo pendas super la dorso de la sofo. _Sinjorino
Helseth_ envenas de dekstre.)

SINJORINO HELSETH

(parolas mallaŭte kaj aspektas rezerveme) Jes, nun ĉiuj aĵoj estas
portitaj elen, fraŭlino. Ili staras en la kuireja koridoro.

REBEKKA

Bone. La veturigisto estas mendita, ĉu?

SINJORINO HELSETH

Jes. Li demandas, kiam li estu ĉi tie kun la ĉaro.

REBEKKA

Mi opinias, ke ĉirkaŭ la dekunua horo. La vaporŝipo foriros je
noktomezo.

SINJORINO HELSETH

(iom hezitanta) Sed pri la pastoro? Se li ne revenos hejmen ĝis
tiam?

REBEKKA

Mi tamen forvojaĝos. Se mi ne vidos lin, diru, ke mi skribos. Longan
leteron. Diru tion.

SINJORINO HELSETH

Jes, povas esti bone skribi. Sed bedaŭrinda fraŭlino, — mi tamen
opinias, ke vi devus provi paroli kun li ankoraŭfoje.

REBEKKA

Eble tio. Aŭ eble tamen ne.

SINJORINO HELSETH

Ne, — imagu ke mi travivu tion ĉi, — tion mi neniam imagis!

REBEKKA

Kion vi do imagis, sinjorino Helseth?

SINJORINO HELSETH

Ho, mi pensis, ke pastoro Rosmer estus pli fidinda viro ol tio ĉi.

REBEKKA

Pli fidinda?

SINJORINO HELSETH

Jes tion mi efektive diras.

REBEKKA

Sed, kara, kion vi per tio aludas?

SINJORINO HELSETH

Mi pensas, kiel vere kaj ĝuste estas, fraŭlino. Li ne liberigus sin
el tio en _tia_ maniero, ne.

REBEKKA

(rigardas ŝin) Aŭskultu nun, sinjorino Helseth. Diru al mi honeste
kaj sincere, — kial, pensas vi, ke mi forvojaĝos?

SINJORINO HELSETH

Je Dio, certe estas necese, fraŭlino. Nu ja, nu ja! Sed mi opinias,
ke ne estas ĝentile farita de la pastoro. Mortensgård havis ja
ekskuzon, li. Ĉar ŝi havis ja edzon en vivo. Kaj _tiuj_ du ne
povis geedziĝi, spite al iu volo. Sed vidu la pastoron, li — hm!

REBEKKA

(kun rideto) Ĉu vi imagus tiaĵon inter mi kaj pastoro Rosmer?

SINJORINO HELSETH

Neniam je la mondo. Nu, mi pensas, — ne antaŭ hodiaŭ.

REBEKKA

Sed hodiaŭ do —?

SINJORINO HELSETH

Nu, — post ĉiuj infamaĵoj, kiujn homoj diras, ke estas pri la
pastoro en la gazetoj, mi —

REBEKKA

Aha!

SINJORINO HELSETH

Ĉar estas mia opinio, ke tiu viro, kiu povas transiri al la religio
de Mortensgård, li estas, je Dio, kredinda al kio ajn.

REBEKKA

Nu, povas esti. Sed mi do? Kion vi diras pri mi?

SINJORINO HELSETH

Ho tamen, fraŭlino, — pri vi ne estas multe direnda. Certe ne estas
facile por soleca virino kontraŭstari, mi pensas. — Ni estas ja
ĉiuj homoj, — fraŭlino West.

REBEKKA

Vera vorto, sinjorino Helseth. Ĉiuj estas ni homoj. — Por kio vi
aŭskultas?

SINJORINO HELSETH

(mallaŭte) Ho, Jeĉjo, — jen mi pensas ke li venas ĝuste precize.

REBEKKA

(skuiĝas) Do tamen —! (decide) Nu jes. Do tiel estu.

(_Johannes Rosmer_ envenas de la antaŭĉambro.)

ROSMER

(vidas la vojaĝvestaĵojn, turnas sin al _Rebekka_ kaj demandas)
Kion tio ĉi signifas?

REBEKKA

Mi forvojaĝos.

ROSMER

Tuj?

REBEKKA

Jes. (al sinjorino _Helseth_) Do je la dekunua.

SINJORINO HELSETH

Bone, fraŭlino. (ŝi eliras dekstre)

ROSMER

(post mallonga paŭzo) Kien vi forvojaĝos, Rebekka?

REBEKKA

Norden per la vaporŝipo.

ROSMER

Norden? Kion vi faros tie norde?

REBEKKA

Mi ja venis de tie.

ROSMER

Sed tie norde vi ja havas nenion por fari nun.

REBEKKA

Eĉ ne ĉi tie.

ROSMER

Kion vi pensas entrepreni?

REBEKKA

Mi ne scias. Mi nur volas fari finon al la afero.

ROSMER

Fari finon?

REBEKKA

Rosmersholm rompis min.

ROSMER

(atentiĝas) Vi diras —?

REBEKKA

Rompis min en pecojn. — Mi havis fortan, kuraĝan volon, kiam mi
venis ĉi tien. Nun mi estas subjugita sub fremdan leĝon. — De nun
mi ne kredas, ke mi ion pli kuraĝos fari.

ROSMER

Kial ne? Kia leĝo estas tiu, pri kiu vi diras, ke —?

REBEKKA

Kara, ni ne parolu pri _tio_ nun. — Kio do okazis inter vi kaj la
rektoro?

ROSMER

Ni repaciĝis.

REBEKKA

Nu do. Rezultis do en tio.

ROSMER

Li kolektis nian tutan rondon amikaran ĉe si. Ili evidentigis por
mi, ke la laboro por nobligi la animojn, — tute ne konvenas al mi.
— Kaj estas ja en si mem senespera. — Mi lasas tion kuŝi.

REBEKKA

Nu jes, — eble estas pli bone tiel.

ROSMER

Ĉu vi nun _tion_ diras? Ĉu vi _nun_ havas _tiun_ opinion?

REBEKKA

Mi venis al tiu opinio. Dum la lastaj kelkaj tagoj.

ROSMER

Vi mensogas, Rebekka.

REBEKKA

Mensogas —!

ROSMER

Jes, vi mensogas. Vi neniam kredis pri mi. Neniam vi kredis, ke mi
estus viro por lukte konduki la aferon al venko.

REBEKKA

Mi kredis, ke ni du kune kapablus.

ROSMER

Ne vere. Vi kredis, ke vi mem povus fari ion grandan en la vivo. Ke
vi povus uzi min por tio, kion vi volis ebligi. Ke mi povus servi al
viaj celoj. _Jen_ kion vi kredis.

REBEKKA

Aŭskultu nun, Rosmer —

ROSMER

(eksidas peze en la sofon) Ho lasu! Mi nun vidas la fundon de ĉio.
Mi estis kiel ganto en viaj manoj.

REBEKKA

Aŭskultu nun, Rosmer. Ni priparolu tion. Estas la lasta fojo.
(eksidas sur seĝon apud la sofo) Mi intencis skribi al vi pri ĉio,
— kiam mi estus reveninta norden. Sed eble estas pli bone, ke vi
aŭdu tuj.

ROSMER

Ĉu vi havas ankoraŭ pli por konfesi?

REBEKKA

La granda restas.

ROSMER

Kio granda?

REBEKKA

Tio, kion vi neniam komprenetis. Tio, kio donas kaj lumon kaj ombron
al ĉio cetera.

ROSMER

(skuas la kapon) Mi nenion komprenas el tio.

REBEKKA

Estas vero, ke mi elĵetis miajn retojn por gajni akceson ĉi tie en
Rosmersholm. Ĉar mi pensis tiel, ke mi certe sukcesus ĉi tie. Iel
— komprenu.

ROSMER

Vi ja sukcesis okazigi, kion vi volis.

REBEKKA

Mi kredas, ke mi povus okazigi kion ajn — tiam. Ĉar tiam mi
ankoraŭ havis mian kuraĝan, liberan volon. Mi ne atentis
konsiderojn. Ne rilatojn por kiuj elvojiĝi. — Sed jen venis la
komenco de _tio_, kiu rompis mian volon — kaj timigis min tiel
bedaŭrinde por la tuta vivo.

ROSMER

Kio venis? Parolu, por ke mi komprenu.

REBEKKA

Tiam obsedis min, — tiu sovaĝa, nesubigebla avido —. Ho, Rosmer
—!

ROSMER

Avido? Vi —! Al kio?

REBEKKA

Al vi.

ROSMER

(volas eksalti) Kio estas!

REBEKKA

(haltigas lin) Restu sidanta, kara. Nun vi aŭdu pli.

ROSMER

Kaj vi volas diri — ke vi amis min — tiel!

REBEKKA

Ŝajnis al mi, ke devus nomiĝi ami — tiam. Ŝajnis al mi, ke tio
estis amo. Sed ne estis. Estis kiel mi nun al vi diras. Estis
sovaĝa, nesubigebla avido.

ROSMER

(pene) Rebekka, — ĉu vere estas vi mem, — vi — vi, pri kiu vi
sidas rakontante!

REBEKKA

Jes, kion vi imagas, Rosmer!

ROSMER

El tio, — sub la potenco de tio vi do — vi do _agis_, kiel vi tion
nomas.

REBEKKA

Estis super mi kiel ventego ĉe la maro.